همانطور که می دانید حس شنوایی یکی از شگفت انگیز ترین حواس بشر به شمار می آید. به کمک حس شنوایی است که می توانیم با محیط اطرافمان ارتباط برقرار کنیم و از شنیدن لذت ببریم. علاوه بر این گوش ها در ایجاد حس تعادل نیز نقش بسزایی دارند. درک ناخودآگاه وضعیت بدن در فضا به ما این امکان را می دهد تا بدون زمین خوردن بایستیم و حرکت کنیم. حال برای آشنایی با افت شنوایی بهتر است تا ابتدا با نحوه شنیدن آشنا شوییم. به راستی فرآیند شنوایی و شنیدن گوش به چه صورت است؟ فرآیند شنواییگوش اندام خارق العاده ای است که به سادگی امواج صوتی در هوا را به اطلاعاتی در مغز و یا احساساتی در قلب تبدیل می کند. گوش می تواند صداهایی بسیارضعیف تا بسیار بلند را بشنود. گوش می تواند بلندی صدا، بعد مسافت و جهت دقیق صدا را به طرز شگفت انگیزی تشخیص دهد. گوش دارای اندامهای مجزای شنوایی و تعادل است که صداهای دنیای اطراف و اطلاعاتی درباره حرکت را تشخیص می‌دهد. اندام حسی داخل گوش ، اشکال متفاوت اطلاعات را به صورت ایمپالسهای عصبی برگردانده تا از طریق اعصاب به قسمتهای مختلف مغز (به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات) ارسال شود. توانایی ما در تشخیص اصوات و استفاده از اطلاعات ، درباره تعادل در زمان نوزادی و کودکی شکل می‌گیرد. برای اطلاعات بیشتر با ساختمان و عملکرد گوش آشنا شویید.

درباره گوش:

گوش ها  مستقیما با بینی و حلق ارتباط دارند. قسمت قابل رویت گوش ، لاله گوش (pinna) با مجرای گوش مرتبط است که در انتهای آن پرده گوش (eardrum) قرار دارد. پشت این پرده ، گوش میانی است که یک فضای پر از هواست و از طریق مجرایی به نام شیپور استاش (Eustachian tube) با حفره  پشت بینی و حلق مرتبط میباشد . این مجرا مسئول ایجاد فشار مشابه در هر دو طرف پرده است. ساختمان گوش داخلی در عمق جمجمه قرار گرفته و حاوی اندامهای حسی برای صدا و تعادل میباشد.

سیستم شنوایی

ساختمان گوش :
امواج صوتی مسیری را درون گوش طی می‌کنند تا به اعصاب شنوایی برسند. هر کدام از اجزای داخلی گوش بر روی این امواج تاثیر گذاشته (تقویت، جمع آوری ، تغییر فرکانس ، انتقال و…) تا به اعصاب شنوایی می‌رسند. ساختمان گوش به تفکیک به شرح زیر است:
گوش خارجی:

این بخش شامل لاله گوش (بخشی که از بیرون قابل مشاهده است) و مجرای گوش می باشد. آنچه که ما نویز می نامیم در واقع امواج صوتی هستند که در هوا جریان می یابد و به وسیله لاله گوش جمع آوری می شود و از طریق مجرای گوش به سمت پرده صماخ هدایت می شود. پرده گوش انعطاف پذیر و دارای غشای دایره ای است. زمانی که امواج به آن برخورد می کند به ارتعاش در می آید.

گوش میانی:

حفره ای پر از هوا می باشد که به وسیله پرده گوش و یا همان پرده صماخ از گوش خارجی جدا شده است. در گوش میانی سه استخوانچه کوچک وجود دارد. چکشی، سندانی و رکابی. این استخوانچه ها همراه با پرده گوش ارتعاش می یابند و امواج صوتی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کنند.

گوش داخلی:

شامل حلزون گوش است اندامی شبیه به حلزون، پر از مایع که هزاران تار عصبی نازک در آن وجود دارد. عملکرد مکانیکی استخوانچه ها موجب حرکت این مایع و تحریک تارهای عصبی می گردد . سپس تارهای عصبی تکانه های الکتریکی را از طریق عصب شنوایی به مغز می فرستند تا در آنجا این تکانه هابه صدا تبدیل شوند.

بلندی صدا

میزان بلندی صوت بر حسب واحدی به نام دسی‌بل، با مخفف “dB” اندازه گیری می‌شود. وضعیت شنوایی بر روی جدولی به نام ” ادیوگرام” نمایش داده می‌شود. در ادیوگرام شدت نسبی اصوات بر روی نموداری از حدود صفر (که نمایانگر میانگین کمترین صدای قابل شنیدن است) تا حدود dB 100 (که نمایانگر سطحی از صدا است که اغلب افراد مردم آن را بلند و ناراحت کننده قلمداد می‌کنند) نشان داده می‌شود. گفتار معمولی بین ۵۰ تا ۶۰ دسی بل است . جدول زیر مقیاس صوت بر حسب دسی بل را نمایش می دهد.

هنگامی که افراد در معرض صدای بیش از حد بلند قرار گیرند سازه های حساس گوش داخلی از جمله سلول های مویی ممکن است آسیب ببینند و باعث از دست دادن شنوایی ناشی از صدا شوند که از آن با نامNIHL  یاد می شود

 درباره صدا:

صدا یا صوت یک نوع انرژی است که ازتحرک ذرات ماده به وجود می آید. صدا ارتعاشی است که توسط حس شنوایی انسان درک می شود.

مشخصات صوت طول موج, زمان تناوب و فرکانس می باشد.

طول موج مسافتی است که موج در یک بازه زمانی می پیماید و بر حسب متر اندازه گیری می گردد.

زمان تناوب زمان یک نوسان کامل است و بر حسب ثانیه اندازه گیری می گردد.

فرکانس تعداد نوسان کامل در واحد زمان است و بر حسب هرتز اندازه گیری می گردد.

واحد اندازه گیری شدت صوت, دسی بل است. محدوده شنوایی انسان بین فرکانس های ۲۰ تا ۲۰۰۰۰ هرتز است.