آزمایش شنوایی کودکان چالش ها و دشواری هایی در پی دارد: کودک ممکن است بسیار کوچک باشد و نتواند دستورالعمل های شما را عملی کند، خیلی کوچک برای یک جا نشستن، یا اینکه اصلا حوصله یکجا نشستن را نداشته باشد. این همان دلایلی است که متخصصین شنوایی شناس تلاش می کنند تا تکنیک هایی ارایه دهند تا هم به لحاظ فیزیکی و هم به لحاظ عاطفی برای کودکان مناسب باشد و کودک به هنگام آزمایش احساس راحتی و آرامش کند.

شنوایی سنجی وابسته به همکاری کودک

شنوایی سنجی وابسته به همکاری کودک اصلی ترین آزمایش شنوایی است که برای مشخص شدن نوع و میزان افت شنوایی کودک انجام می شود. معمولاً این آزمایش پایه و اساسی برای تشخیص و درمان است. راه های گوناگونی برای اندازه گیری آستانه ی شنوایی کودک با توجه به سطح همکاری او وجود دارد.
شنوایی سنجی رفلکسی
شنوایی سنجی رفلکسی یک نوع شیوه ی شنوایی سنجی است که از رفلکس های مشاهده شده ی کودک استفاده می شود. آستانه ی درک شنوایی هنجار نوزادان در حدود ۸۰ dB HL است. در این روش، صداهای کوتاه و بلند از طریق بلندگو یا گوشی های مخصوص به گوش کودک ارسال و ارایه می گردد.
متخصص شنوایی به دقت به واکنش های کودک نگاه می کند تا هر گونه رفتار رفلکسی از کودک را درقبال صدا و سطح شدتی آن بررسی نماید. بخش زیادی از این نوع رفلکس ها در کودکانی با سنین ۸ تا ۱۶ هفته پس از تولد به طور طبیعی و عادی از بین می رود.
شنوایی سنجی به صورت بازی کردن
از سن رشدی دو تا سه سال به بعد، کودکان می تواند به صورت فعال تری در آزمایش ها شرکت کنند. یک نوع دیگر شنوایی سنجی، شنوایی سنجی به صورت بازی کردن می باشد که در این حالت، آزمایش به صورت بازی در می آید. به کودک گفته می شود که با شنیدن صداها، اسباب بازی های کوچکی (مثل لگوی بازی) را به داخل سبد بیندازد و یا اینکه پازلی را کامل کند.
بسته به سن، نوع و میزان واکنش کودک به هدفون، صداهای آزمایشی ممکن است از طریق بلندگو، هدفون، و یا مبدل استخوانی پخش شود. وقتی از بلندگو استفاده می شود، روند آزمایش برای هر دو گوش کوتاه تر می شود چون هر دو گوش همزمان آزمایش می شوند اما دقت این نوع آزمایش بالا نیست چون گوش های راست و چپ به طور مستقل و جدا از هم آزمایش نمی شوند.
شنوایی سنجی گفتار
از همه ی شیوه های بالا برای تعیین آستانه های شنوایی استفاده می شود. از شنوایی سنجی گفتار برای تعیین آستانه های شنوایی برای سیگنال های گفتاری استفاده می شود. شنوایی سنجی وابسته به همکاری کودک شیوه ی موثری برای تعیین میزان افت شنوایی و مقایسه ی عملکرد کودک با سمعک یا تنظیمات مختلف سمعک می باشد. موارد آزمایشی در شنوایی سنجی گفتار شامل کلمات یا جملاتی است. بسته به سن و مهارت زبانی کودک، از آزمون های گفتاری مختلفی استفاده می شود.

ارزیابیهای ابجکتیو شنوایی کودکان :

تکنیک های ارزیابی رفتاری برای کودکانی که توانایی همکاری ندارند و روی صندلی نمی نشینند کارایی ندارد. لذا استفاده ازازمون ها ابجکتیو توصیه میشود . در این ازمون ها لازم است که کودک بسیار ارام و یا خواب باشد . در برخی از مراکز جهت انجام این ازمون ها به کودک داروی خواب اور داده و یا او را بیهوش میکنند . اما در برخی از دستگاههای جدید تنها با ارام کردن کودک میتوان ازمایش را انجام داد. لازم به ذکر است که هر کدام از این ارزیابی ها بخشی از سیستم شنوایی را ارزیابی میکنند و برای رسیدن به یک تشخیص صحییح گاهی تلفیقی از انواع ارزیابی ها نیاز است. این ارزیابی ها عبارتند از ارزیابی ABR جهت بررسی عملکرد عصب شنوایی ، ارزیابی OAE جهت بررسی عملکرد حلزون و گوش داخلی ، ارزیابی ایمیتانس جهت بررسی عملکرد گوش میانی وعصب و ارزیابی با ASSR که تکمیل کننده ارزیابی های فوق است.

غربالگری شنوایی نوزاد

از هر هزار تولد، دو نوزاد به همراه افت شنوایی متولد می شوند. از آنجایی که حس شنوایی برای رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی کودکان لازم است، به همین خاطر تشخیص زودهنگام افت شنوایی حیاتی و بسیار مهم است. طرح غربالگری شنوایی نوزاد معمولاً چند روز پس از تولد کودک و قبل از ترخیص نوزاد از بیمارستان انجام می شود. معمولاً این آزمایش چند دقیقه بیشتر طول نمی کشد و در هنگامی که کودک خواب یا آرام باشد، انجام می شود.

در غربالگری شنوایی نوزاد، معمولاً از آزمایش گسیل های صوتی گوش استفاده می شود. بعضی از موسسه ها از آزمایش غربالگری ABR نیز استفاده می کنند. در اکثر دستگاه های مورد استفاده در غربالگری شنوایی نوزادان از یک رویکرد خودکار استفاده می شود که به راحتی انجام پذیر است.

نتایج غربالگری مستقیماً بعد از انجام آزمایش در اختیارتان قرار داده می شود. نتایج آزمایش به چه معنی است؟

نتیجه ی معمول برای آزمایش گسیل های صوتی گوش           

عملکرد سلول های مویی خارجی و بنابراین گوش داخلی خوب است. لطفاً توجه داشته باشید که در طرح غربالگری شنوایی، عملکرد عصب شنوایی یا پردازش شنوایی بررسی نمی شود. اگرچه خیلی به ندرت ممکن است بدی عملکردی در آنها رخ دهد و معمولاً همراه با بیماری های دیگری است.

نتیجه ی غیرمعمول برای آزمایش گسیل های صوتی گوش

اگر در هنگام غربالگری شنوایی نوزاد، چیز غیرمعمولی دیده شود، ممکن است نشانگر وجود اختلال شنوایی باشد. اگرچه احتمال دارد که این امر به چند دلیل دیگر نیز باشد. اگر آزمایش در سه روز اول تولد انجام شده باشد، ممکن است هنوز بافت هایی از درون رحم مادر یا مایع آمنیوتیکی از رحم مادر داخل مجرای گوش نوزاد جا مانده باشد و موجب انسداد گوش گردد. ممکن است محیط آزمایش مناسب نبوده باشد، مثلاً به اندازه ی کافی آرام نباشد. به هر حال، این نتیجه باید جدی گرفته شود و برای روشن شدن قضیه، باید دوباره بعد از ۲ تا ۳ هفته آزمایش تکرار شود. اگر در آزمایش مجدد، دوباره نتایج غیرمعمول بود، باید کودک جهت انجام آزمایشات تکمیلی شنوایی شناسی به نزد متخصص شنوایی (شنوایی شناس) برده شود. در بسیاری از کشورهای صنعتی، بارها و با رشد کودک، شنوایی او بررسی می شود. با این وجود، اگر شما کوچکترین نگرانی درباره ی وضعیت شنوایی کودک تان دارید، درنگ نکرده و نزد متخصص شنوایی کودک یا کیلینکی در این خصوص مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درست انجام شود. هر چقدر افت شنوایی زودتر درمان شود، عواقب بد آن برای کودک کمتر می شود.

گوش می تواند صداهایی بسیار ضعیف تا بسیار بلند را بشنود.گوش می تواند بلندی صدا، بعد مسافت و جهت دقیق صدا را به طرز شگفت انگیزی تشخیص دهد. در صفحات بعدی نحوه عملکرد خارق العاده گوش به وضوح نشان داده شده است.

درباره غربال گری

رشد مهارتهای شنوایی و به تبع آن رشد گفتارو زبان کودک وایسته به عملکرد صحیح سیستم شنوایی میباشد. از این رو ارزیابی عملکرد سیستم شنوایی در سنین پایین بسیارحیاتی است. زیرا در کودکان به ویژه در نوزادان و نوپایان که نمیتوانند در مورد کم شنوایی خود چیزی بگویند مشکل شنوایی به صورت پنهان باقی میماند و با توجه به اینکه نقشه شنوایی انسان در۱۲ماهگی کامل میشود اگر کم شنوایی در این جمعیت کشف و درمان نشود منجر به تاخیر در پیشرفت گفتارو زبان مشکلات احساسی و اجتماعی، مشکلات تحصیلی و مشکلاتی در ارتباطات فرد میشود که این معلولیت را با کشف به موقع کم شنوایی حتی زود تر از دوران نوزادی و با درمان موثر و به کار گیری اقدامات توانبخشی میتوان به طور بالقوه کاهش داد مشکلی که در این مورد وجود دارد این است که اغلب شناسایی کودکان کم شنوا به دلیل نا آگاهی خانواده از مراحل رشدی نوزاد و عدم انجام آزمون های دقیق غربالگری به تاخیر می افتد کم شنوایی در کودکان و ضعیتی پنهان است که در صورت اجرا نشدن بر نا مه های غربالگری شنوایی ممکن است کم شنوایی تا ۱۸ ماهگی پنهان بماند در سالهای گذشته بیانیه های مختلفی از سوی مراجع رسمی شنوایی شناسی صادر گردیده که در اوایل آن فقط تاکید بر غربالگری شنوایی کودکان در معرض خطر (high risk register) مینمودند ما امروزه تاکید اصلی این برنامه ها اجرای آزمون های غربالکری در تمامی نوزادان است چون مشخص شده اگر وجود فاکتورهای خطر زا به عنوان شرط انجام غربالگری استفاده شود فقط ۵۰% کودکان با کم شنوایی حسی عصبی شناسایی میشوند و کم شنوایی بقیه این کودکان پنهان میماند یراساس آمارهای مختلف و در نظر گرفتن تعاریف متعدد از کم شنوایی به نظر میرسد این ضایعه شیوعی معادل ۵/۱ الی ۶ نوزاد در هر ۱۰۰۰ تولد زنده را دارا باشد .بر همین اساس برنامه های جامع غربالگری شنوایی نوزادان مانند fhdiشکل گرفته اند و سن شناسایی کم شنوایی در دنیا کاهش چشمگیری یافته است .معمولا ۲شکل کلی از غربالگری وجود دارد .در حالت اول که population based screeningنامیده میشود همه کودکان در یک رده سنی (مثلا نوزادی) مورد غربالگری قرار میگیرند و در حالت دوم که child find screeningنامیده میشود تنها کودکانی که مشکوک به دارا بودن ضایعه هستند یا احتیاج به بررسی دقیق دارند ارزیابی میشوند . باید توجه داشت که برخی بیماریها و سندروم ها موجب کم شنوایی تآخیری میشوند بنابراین اگر کودکی در غربالگری اولیه نوزادی قبول شد باید تا رسیدن به سن ۳ سالگی هر ۶ ماه یکبار مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد .بر اساس بیانیه های موجود کودک کم شنوا باید حداکثر تا ۳ماهگی شناسایی شده و مداخلات درمانی در مورد وی تا ۶ ماهگی آغاز شود .

تیم غربالگری شنوایی شامل:

پزشک متخصص کودکان
پزشک گوش . حلق و بینی
شنوایی شناس (ادیولوژیست)
آسیب شناس گفتار و زبان
متخصص زبان اشاره
والدین
پرستاران

لازم به ذکر است که کودک باید تا ۱۰ سالگی حداقل به صورت سالیانه تحت ازمایشات گوش گلو و بینی قرار گیرد وجود برخی حالات پیشروند کم شنوایی و احتمال آسیب رسیدن به گوش در نتیجه عواملی مانند داروها و نویز ضرورت ارزیابی های دوره ای آستانه های شنوایی کودک را نشان میدهد .